Hsp, jouw hoogsensitiviteit

Door Marjolein Berendsen, founder ZoMa Opleidingen

Hsp staat voor High Sensitive Person. In het Nederlands ook wel bekend onder het begrip hoog sensitiviteit. Maar wie of wat is hsp nu precies? Hsp’s zijn super vaak heel liefdevol ingesteld, hebben een groot hart, willen verbinden en hebben een sterke intuïtie. Hun liefdevolle instelling kan met betrekking tot de natuur zijn, maar ook met dieren of juist heel erg naar mensen gericht. Deze kwaliteiten kunnen ook valkuilen met zich meebrengen. Als je als hsp echter goed voor jouw aarding, het verbinden met jezelf en zelfliefde kan zorgen en hiermee aan de slag kan gaan, dan kan je heel veel kracht uit deze kwaliteiten putten.

De vier verschillende hsp types die ZoMa onderscheidt

In tegenstelling tot wat er in de eerste trends werd aangegeven, dat hsp vooral voorkwam bij introverte mensen, kan iemand die extravert is ook hsp zijn. De extraverte groep is voor een lange periode ondergeschoven geweest. In tegenstelling tot introverte zoeken extraverte mensen graag prikkels op en vinden het juist wél fijn om bij mensen te zijn en dingen te ondernemen. Van deze mensen wordt daarom al gauw gedacht dat ze niet hoog gevoelig zijn. Maar niets is dus minder waar. Het zit alleen op een ander vlak. Daarom maken we bij ZoMa Opleidingen onderscheid tussen vier verschillende types hsp: de introverte belevingszoeker, de introverte rustzoeker, de extraverte rustzoeker en de extraverte belevingszoeker.

De introverte belevingszoeker
Deze hsp heeft een rijk belevingsgevoel, is vooral heel erg gericht op verdieping in het algemeen en verdieping in emoties. Maar wel vaak in één op één omgevingen.

De introverte rustzoeker
Deze hsp ervaart heel veel prikkels, heeft daar last van en heeft daarom heel veel rust nodig. Deze hsp zit daarom aan de introverte kant.

De extraverte rustzoeker
Deze hsp is wel heel erg aanwezig, maar heeft ook veel rust nodig. Je zou je deze hsp kunnen voorstellen als iemand met één voet op het gaspedaal en de andere voet op de rem. Enerzijds vindt deze hsp dus heel veel dingen leuk, woont graag events bij, gaat graag met mensen om en is naar buiten toe gericht. Anderzijds, als deze hsp geen balans houdt, raakt deze overprikkeld en moet dan echt even een tijdje goed rustig aan doen.

De extraverte belevingszoeker
Deze hsp is iemand die heel intens kan kijken naar de emoties die deze persoon waarneemt. Ook heeft deze hsp een heel rijk gevoelsleven en is tegelijkertijd opzoek naar uitdagingen en spanningen. Je ziet daarom bij deze hsp soms ook wel de bore-out voorbij komen: een situatie waarin je onder belast bent en niet genoeg gestimuleerd wordt. Natuurlijk heb je de burn-out, als je er helemaal klaar mee bent, maar bore-out kan hier dus ook bij zitten.

Maar hoe ontstaat hsp nou?

Waar zit het hem in? Kan dat worden versterkt door dingen in je gedrag of in je opvoeding? Ja, dat kan. Het volgende voorbeeld zet dit uiteen.
Als wij worden geboren, zijn we heel en compleet. Net zoals bij een eenvoudig lampje, zonder kapjes etc., zit er nog niks om ons heen. We zijn stevig en stabiel. Buiten ons ervaren we van alles, ook wel de universele levensenergie genoemd. Universele levensenergie is eigenlijk niks spannends, dat zit in dieren, bomen, planten, mensen, de aarde. Kortom: alles wat leeft. Als je dus geboren wordt, ben je net zoals een lampje nog helemaal puur, helemaal open. Bij hsp’s zie je vaak (dit is niet standaard) dat ze nog wat sterker schijnen. Die staan zo open, hebben zo’n groot hart, zo’n sterke intuïtie en willen er zo graag voor anderen mensen zijn dat hsp’s ook gevoeliger zijn voor de omgeving. hsp is dus iets waar je mee wordt geboren en wat zich naar gelang de gebeurtenissen in je leven en eventuele ondersteuning op een bepaalde manier ontwikkeld.

Kenmerken van iemand die hsp is

Hsp’s zijn erg gevoelig vanuit de zintuigelijke waarnemingen en de holistische niveaus: fysiek, mentaal, emotioneel, energetisch en spiritueel. Het zintuigelijke en het holistische lopen in elkaar over. Zo komen de dingen die hsp’s op zintuigelijk niveau zien, sterker binnen. Dus niet alleen wat je met het blote oog kunt waarnemen, maar ook wat er op intuïtief vlak kan worden waargenomen (hier wordt later in dit artikel verder op ingegaan). Maar ook dat wat hsp’s horen, voelen, proeven of ruiken komt sterker binnen. Zoals krassen over een schoolbord of een bepaalde smaak of geur kan heel intens worden waargenomen door de hsp.

Tegelijkertijd komt er dus ook op alle holistische niveaus wat binnen:

• Op fysiek niveau kan het bijvoorbeeld zijn dat een hsp heel gevoelig is voor bepaalde stofjes. Deze stofjes voelen dan niet fijn aan op diens lichaam. Maar ook kan de hsp bepaalde lichamelijke klachten van anderen overnemen, zoals schouderpijn, hoofdpijn, opgeblazen gevoel etc.
• Op mentaal niveau pikt de hsp bijvoorbeeld gedachtes op die helemaal niet van hem/haar zijn.
• Op emotioneel niveau nemen hsp’s gemakkelijk de gevoelens van iemand anders waar als van henzelf, terwijl deze gevoelens niet van hen zijn. Dit kan je merken wanneer je bijvoorbeeld eerst eigenlijk heel vrolijk was, maar dat dit gevoel andere vormen begint aan te nemen wanneer je ergens binnenkomt en naast iemand gaat zitten die bijvoorbeeld heel treurig is en dat jij je opeens ook heel treurig en verdrietig begint te voelen.
• Op energetisch vlak zie je bijvoorbeeld dat een hsp energieën van anderen waarneemt. Zo voelen ze bijvoorbeeld of de sfeer wel of niet fijn aanvoelt. Maar het kan ook zijn dat ze snel moe worden in bepaalde situaties en dus leeglopen op energie. Op energetisch niveau kan het dus twee kanten op werken. Enerzijds dat je “sponst” en anderzijds dat je leegloopt.
• Op spiritueel niveau kan de hsp systemische dingen hebben overgenomen vanuit diens familie. hsp’s zijn dus naast het opnemen van bovenstaande prikkels ook heel gevoelig voor het overnemen van patronen uit het familiesysteem en andere dingen die niet helemaal zijn uitgewerkt. Zo kan het zijn dat de hsp een moeder heeft die niet in staat was om de moederrol helemaal goed op zich te nemen, waardoor de hsp als kind een bak opschuift en opstijgt in de fontein, zoals Els van Steijn dat zo mooi zegt. Dit zogenoemde opstijgen en het voor de moeder gaan zorgen, zorgt er dus voor dat er veel onpersoonlijke ballast bij komt. Onpersoonlijk, omdat het niet de verantwoordelijkheid van de hsp is om deze ballast te dragen noch op te lossen.

Afweermechanismen en patronen die je ziet ontstaan bij hsp’s

Nu je wat meer weet over hoe de holistische kant en de zintuigelijke kant werken bij iemand met hsp, schakelen we door naar de afweermechanismen en de patronen die hierdoor kunnen ontstaan bij hsp’s. Deze kunnen bijvoorbeeld ontstaan wanneer de hsp naar school gaat en worden veelal door de hsp in het leven geroepen om de eerder ervoeren pijn niet nog eens te hoeven voelen.

Zoals bij mijn – Marjolein – dochter Maya toen ze vier jaar oud was. Ze kwam op school en ging daar een tekening maken. Naast haar zat een meisje en die vraagt aan haar wat ze aan het maken is. Maya zegt vol trots dat ze een boom heeft gemaakt. Het meisje keek naar de tekening en zei: “Oh, wat een gekras, je bent echt een kleuter. Het is echt heel lelijk, het ziet er niet uit. Dat is toch geen boom..” Dit meisje zei dit allemaal heel erg afwijzend. Ik zag Maya helemaal beteuterd kijken. Hoewel we het er diezelfde dag nog over hadden gehad, zag ik de volgende dag toen ze naar school ging dat er voor de eerste keer een lampenkampje om haar lichtje heen was gekomen.

Lampenkapjes en bescherming bij hsp

Een lampenkapje is een beschermingsmiddel om jouw licht/hart/ziel/pure zijn, te beschermen. Je schermt het af, want het doet pijn wanneer je hier expressie aan geeft. Omdat je deze pijn niet nog een keer wilt ervaren, ga je jezelf beschermen met patronen en afweermechanismen. Een andere manier waarop hsp’s zichzelf kunnen proberen te beschermen, is door zichzelf af te sluiten voor dat wat ze intuïtief waarnemen en fysiek en emotioneel voelen in hun lichaam. Door ouders kan bijvoorbeeld dat wat niet met het blote oog waar te nemen is, betiteld worden als een droom- of fantasiewereld. Als dat maar vaak genoeg wordt gezegd, dat hetgeen de hsp waarneemt niet bestaat en dat de vriendjes die de hsp ziet er niet zijn, gaat de hsp zich alleen maar meer afsluiten. Hierdoor sluit de hsp zich dus ook af van diens intuïtie, hart en het leven vanuit diens zijn. Dit doet de hsp allemaal om maar normaal te worden bevonden en erbij te mogen horen.

Hsp’s worden vaak als “anders” of “gek” gezien

Als je dan in onze maatschappij kijkt, zie je ook dat deze heel erg gericht is op presteren, hard werken en doe maar normaal dan doe je al gek genoeg. De maatschappij is dus vooral heel erg op het resultaatgerichte vanuit de mind gericht. Dat had ik – Marjolein –  zelf ook. Ik kom zelf namelijk uit een super nuchter gezin. M’n vader was tandarts en m’n moeder zat in het onderwijs. Reiki en spiritualiteit waren not done. Dus ik kreeg al vrij snel door dat hetgeen ik voelde en wat ik zag er niet mocht zijn of er niet kon zijn. En dat het daarom beter was om dat soort dingen maar voor mezelf te houden. De andere kinderen beoordeelden me anders ook als “anders” of “gek”. Zij ervoeren die dingen namelijk helemaal niet. Dus ik besloot maar met hen mee te doen, maar “normaal” te doen en overal maar gewoon in mee te gaan. Hoe ik dat deed? Als er iets gebeurde, zorgde ik er wel voor dat ik niet voelde. In plaats daarvan ging ik m’n hoofd in.

Voorbeeld situatie hoe een hsp “voelen” kan ontwijken

Zo weet ik nog heel goed dat ik, toen ik een jaar of zestien was, in een trein zat en dat we een ongeluk hadden. Dit was super heftig, er zat allemaal bloed aan de ramen en de mensen die voorin zaten, waren overleden. Het was dus echt heel dramatisch, maar ik weet nog dat ik gewoon een knop kon omzetten door heel praktisch te gaan denken. Mijn gedachten gingen als volgt: “Oké, ik moet mijn kappersafspraak even verzetten, want dit zal nog wel even uit kunnen lopen.” Ik had dus zo geleerd om alles te managen, te controleren en te beheersen met al mijn lampenkampjes dat ik het dramatische van de hele ervaring, niet bij me binnen liet komen. Waarom? Om maar niet te hoeven voelen. Maar dit houdt je niet vol, ik dus ook niet.

Mijn intuïtieve vermogens werden, ondanks alle afweermechanismen die ik om mij heen had gebouwd, juist alleen maar sterker. In die tijd werden intuïtieve vermogens nog paranormale gaven genoemd. Dat was natuurlijk al helemaal niet oké. In de hoop ervan af te komen, ging ik daarom naar iemand toe. Afkomen van die “paranormale gaven” kon natuurlijk niet. Deze persoon heeft mij toen fantastisch geholpen om deze gaven te omarmen. Zo ben ik met haar hulp rond mijn twintigste Reiki gaan doen. Dat was voor mij de beste stap om weer terug te komen bij mezelf.

Niet voelen: een burn-out of ander heftig breekpunt

Wat ook kan gebeuren is dat je letterlijk met alle kapjes helemaal omvalt. Denk hierbij aan mensen met een burn-out, depressies, overspannenheid, een clash van ik weet het gewoon niet meer of een relatiecrisis, een baan die je kwijtraakt, iemand die overlijdt. Zo zijn er nog meer heftige gebeurtenissen op te noemen die dit kunnen veroorzaken. Door deze heftige gebeurtenissen kan het dan allemaal ineens openbreken waardoor al die lampenkampjes van jouw licht af knallen en dat je denkt “wow, wat gebeurt er.”

De kwaliteiten van hsp

Hoewel het hebben van een rijk gevoelsleven, een groot hart, de kracht om te verbinden en het hebben van een sterke intuïtie; er voor kunnen hebben gezorgd dat de hsp is “omgevallen”, zijn het paradoxaal genoeg juist de kwaliteiten van hsp’s. Om hier uitdrukking aan te kunnen geven op een manier dat ze ook daadwerkelijk als kwaliteit gebruikt kunnen worden, is het belangrijk dat hsp’s met behulp van één of meerdere van deze technieken leren hoe ze zichzelf kunnen gronden, beschermen en dingen kunnen afvoeren en loslaten. Want je kan afvragen, als jij heel veel lampenkapjes om jouw licht heen hebt zitten, in hoeverre maak je dan écht verbinding met de ander als er zoveel tussen zit? En in hoeverre voel je nog alles om je heen? En in hoeverre voel je jezelf nog als al die kapjes er zijn.

Tools die hsp’s helpen

1. Goed gronden is essentieel voor hsp’s

Om weer volledig terug te keren naar diens licht en zich te onthechten van alle muurtjes en lampenkapjes, is het voor de hsp belangrijk om zichzelf goed te gaan gronden. Denk hierbij aan reiki, yoga, mediteren, coaching. Maar ook door in de natuur te lopen terwijl je heel goed bij jezelf aanwezig bent of in de tuin werken helpen heel goed om uit je hoofd en weer terug bij jezelf te komen. Veel hsp’s zijn echter slecht gegrond. Tevens wordt vaak waargenomen dat de bovenste chakra’s goed ontwikkeld zijn bij een hsp, maar de onderste chakra’s minder. De hsp is dan dus als het lampje in de afbeelding, maar zonder het voetje. Dat voetje is essentieel, want als dat voetje er niet is, valt het lampje zo om. Goed gronden is dus essentieel, zowel voor hsp’s als voor ieder ander mens. Mensen behoren namelijk zo’n 30% in hun hoofd te zitten en zo’n 70% in hun lijf. Vaak door alle afweermechanismen, door alles wat je hebt geleerd of door patronen ga je juist in je hoofd en daar ga je vervolgens controleren en beheersen, waardoor je eigenlijk steeds verder weggaat bij je hart.

2. Verbinden met zichzelf en alles om zich heen

Verbinding met jezelf cultiveren is onlosmakelijk verbonden met de componenten zelfbeeld en zelfliefde. Twee elementen die vaak in een bepaalde mate ontbreken bij hsp’s. Hoe dat komt? Vroeger werden ze vaak als anders gezien, omdat ze dingen anders of meer ervoeren. Uit onzekerheid gaan ze daarom vaak met alles en iedereen mee. Echter, juist door zoveel te geven, de continue loyaliteit, dat grote hart en het waarnemen van nog andere prikkels; komt een hsp sneller in, bijvoorbeeld, een burn-out terecht. Dit heeft vervolgens weer een effect op het zelfbeeld en de mate van zelfliefde. “Zie je nou wel ik kan het niet, ik ben niet goed genoeg, het lukt me toch niet”; zijn overtuigingen die dan vaak naar boven komen bij een hsp. Verbinding met zichzelf en het cultiveren van zelfliefde zijn voor de hsp dus heel erg belangrijk.

3. Ontwikkelen en vertrouwen van de intuïtie

Dan hebben we nog de sterke intuïtie. Intuïtie is het helder zien, helder horen, helder weten, helder voelen, helder proeven en helder ruiken. Dit zijn alle zintuigelijke waarnemingselementen met het verschil dat nu het intuïtieve aspect eraan is gekoppeld. Met behulp van de intuïtie kun je met deze zintuigen dus nog meer waarnemen. Intuïtie is eigenlijk ook een soort spier die je kan trainen. Deze spier is verbonden met jouw ziel, met wie jij in wezen bent. Hoe meer je haar traint door jezelf goed te aarden, je met jezelf en alles om je heen te verbinden en vanuit zelfliefde te leven; hoe beter jouw intuïtie uiteindelijk stroomt. Het is voor hsp’s dus belangrijk om aan intuïtieve ontwikkeling te doen. Hiermee leren ze hoe ze hun intuïtieve gaven in hun voordeel kunnen laten werken.

4. Energetisch schild als beschermingsmiddel

Wat je als hsp ook kan doen is van buiten dingen afleggen. Bijvoorbeeld door energetische bescherming, zoals een energetisch schild die ervoor zorgt dat energieën die jou niet dienen, jouw energieveld niet meer kunnen binnenkomen. Tevens helpt dit schild je ook om energieën die wel je energieveld zijn binnen geglipt, weer los te laten. Dit loslaten kun je bijvoorbeeld doen door jezelf weer bewust te maken van het gegeven dat je emoties, gedachten en een lichaam hebt, maar niet bent. Hierbij gaat het er vooral om dat je als hsp begrijpt hoe jouw patronen en afweermechanismen in elkaar zitten. Lampenkapjes, patronen en afweermechanismen zorgen er namelijk alleen maar voor dat je van je licht, wie jij werkelijk bent, af beweegt. Het is dus interessant om je bewust te worden van alle lampenkapjes die je om jouw licht heen zijn komen te zitten. Vragen die je jezelf kan stellen om meer inzicht in jouw lampenkapjes, patronen en afweermechanismen zijn: “Wat zit daar onder dat lampenkapje, dat patroon of dat afweermechanisme? En hoe snel komt er een oordeel? Of hoe snel komen er weer allemaal beschermingsmechanismen?”

5. Ga mee in de flow van het leven

Als laatste is het belangrijk dat je als hsp meegaat in de flow van het leven. Ook wel bekend als de manifestatiekracht om dingen neer te zetten of het volgen van je hart of het volgen van je zielsmissie. Vanuit de flow leven betekent ook dat synchroniciteit een hele grote rol speelt in je leven. Wat betekent dat de juiste mensen op het juiste moment op je pad komen. Want hoe minder lampenkapjes jij hebt, hoe meer je in verbinding staat met een heel groot elektriciteitsnetwerk waar ook alle andere lampjes op aangesloten zijn. Ook wel het bewustzijn zelf genoemd. Want je kan je zo voorstellen dat al die lampjes één groot elektriciteitsnetwerk vormen en hoe meer je vanuit dat kleine lampje teruggaat in dat elektriciteitsnetwerk, hoe meer je ook meegaat in de flow van synchroniciteit. Er komen dan ook steeds meer mooie dingen op je pad. Om beter afgestemd te raken op de flow van jouw leven, zijn alle bovengenoemde tools de sleutel.

Terug naar wie jij werkelijk bent als hsp

Door met behulp van één of meerdere technieken waarin bovenstaande tools gehanteerd worden om de lampenkapjes stap voor stap af te leggen, komt de hsp uiteindelijk uit bij wie hij/zij werkelijk is. Dat is het allerbelangrijkste voor hsp’s: dat ze kunnen omarmen wat bij hen hoort. Wanneer hsp’s leren omgaan met hun gevoeligheid en deze omarmen, kunnen ze namelijk daadwerkelijk zelf intrinsiek iets veranderen. Dat heeft er mee te maken dat de hsp naar diens kern en wie hij/zij werkelijk is, kan gaan.

Wie iemand werkelijk is, is als het voorbeeld van het lampje zonder kapjes. Waarbij de kapjes alle verhalen representeren met betrekking tot alles wat je hebt meegemaakt en nog gaat meemaken in je leven. Evenals alle gedachten, emoties en lichamelijke sensaties. Als je dat allemaal loslaat, wat is er dan? Dat is feitelijk gezien het lampje zonder al die muurtjes en patronen. Dat is wie je werkelijk bent.

Ontdek ook maar eens wat dromen, de maan energie, numerologie (ook wel engelen getallen genoemd) voor je kunnen doen. En wat voor andere mooie dingen je nog meer kan ontdekken. Er is namelijk zoveel mogelijk als je die pijlers volgt om echt vanuit je hsp in je kracht te staan en hiervan te genieten. hsp’s zijn niet voor niets op de aarde gekomen en die hebben zoveel in huis om andere mensen daar ook in te begeleiden. Hoe meer jij straalt, hoe meer anderen ook kunnen gaan stralen. Dit verspreid zich als een soort olievlek. Dus hoe meer mensen hun lampenkapjes gaan afleggen, hoe groter ons gezamenlijke licht wordt.

ZoMasté,
Marjolein Berendsen, founder ZoMa Opleidingen