Selfcare bij hoogsensitiviteit

Hsp’s werden vroeger weggezet als de muurbloempjes die niet tegen prikkels konden, die nergens naartoe wilden gaan. En werden toch ook wel als de gevoelige types gezien. Maar eigenlijk is hoogsensitiviteit veel breder dan dat. Zeker in deze maatschappij, waarin 18% van de Nederlandse bevolking te maken heeft met een burn-out. Dus wat is hoogsensitiviteit precies en hoe kun je jouw hoogsensitiviteit vóór je gaan laten werken? Marjolein en Hanneke Peeters hebben hun holistische en ayurvedische wijsheden gebundeld en een aantal praktische selfcare tips voor selfcare bij hoogsensitiviteit voor je op een rijtje gezet.

De opkomst van hsp

Hsp is in de jaren ’90 ontdekt en is inmiddels ook wetenschappelijk bewezen. Het staat voor High Sensitive Person en is dus nog niet zo lang een erkende term in de wereld. Op het moment is 20% van de wereldbevolking hoogsensitief. Bij deze mensen komen er meer prikkels binnen dan gemiddeld. Dat hoogsensitiviteit nu een ingeburgerde term is, is voordelig. Het biedt de mogelijkheid om door een andere lens te kijken en zowel volwassenen als kinderen een verklaring te kunnen geven voor waarom zij de wereld anders ervaren. En dat wat zij voelen, niet gek is. Hsp’s voelen zich namelijk vaak onbegrepen.

Zich onbegrepen voelen is kenmerkend voor hsp’s, evenals de overtuigingen die door het onbegrepen worden, ontstaan.  Bijvoorbeeld: ‘ik ben niet goed genoeg’, ‘ik ben anders’, ‘ik hoor er niet helemaal bij’, ‘ik kan niet helemaal meekomen’, ‘ik moet alle ballen hoog houden’.

Selfcare bij hoogsensitiviteit op de vijf niveaus

Hsp’s bezitten dus het talent om haarfijn aan te voelen hoe een ander zich voelt op emotioneel niveau. Maar ook op de andere niveaus komen er meer prikkels binnen op een intense wijze:

• Op fysiek niveau nemen hsp’s bijvoorbeeld spanningen waar of hebben meer behoefte aan rust dan mensen die niet hsp zijn.
• Op mentaal niveau zijn ze er gevoelig voor om gedachten van anderen over te nemen en ze kunnen dingen heel helder ervaren.
• Energetisch kunnen ze snel leeg lopen en de energie van anderen overnemen.
• Vanuit het spirituele niveau gezien zijn hsp’s mensen met een super groot hart. Ze willen er graag voor anderen zijn en ze voelen op enig moment in hun leven dat ze een zielsmissie hebben.

Vier types hsp

Er zijn vier verschillende types hsp:

1. De introverte rustzoeker. Deze hsp is graag alleen, gaat graag de natuur in en pakt zijn/haar rust.
2. De introverte belevingszoeker. Dit is een introverte hsp die af en toe de beleving opzoekt, maar liever niet al te veel in groepen
3. De extraverte belevingszoeker. Dit zijn de thrill seakers onder de hsp’s. Zij zoeken juist de beleving op en hebben juist prikkels nodig.
4. De extraverte rustzoeker. Deze hsp is extravert, maar moet ook de voet goed dichtbij de rem houden. Anders raakt deze overprikkeld en moet dan echt even een tijdje goed rustig aan doen.

Je kan per fase van je leven een ander type hsp zijn. Dit maakt hsp heel breed en het betekent dus dat hsp niet in één klein hokje te passen valt. Integendeel, het valt in een heel breed perspectief.

Selfcare bij hoogsensitiviteit gaat om de balans vinden voor jezelf

Dit kan je doen door te onderzoeken wat jij nodig hebt op je vijf holistische niveaus. Dus wat voedt jou op fysiek, emotioneel, mentaal, energetisch en spiritueel niveau? Is dat regelmatig sporten (fysiek), een knuffel (emotioneel), een goed boek (mentaal), een chakra healing (energetisch), je zielsmissie volgen (spiritueel)?

Je kan selfcare bij hoogsensitiviteit ook vanuit de ayurvedische hoek aanvliegen. Hierbij spreken we over drie types:

• vata
• pitta
• kava

Dit zijn energiesystemen, ook wel dosha’s genoemd, die de ayurveda heeft bedacht om energie te bestuderen. In de natuur, maar ook in ons, in dag, in tijd. Hoogsensitiviteit valt onder de dosha vata.

Tips voor selfcare bij hoogsensitiviteit

Ayurveda werkt veel met de elementen lucht, ether, aarde, vuur en water. Lucht en ether is datgene wat we niet zien, wat niet tastbaar is ten opzichte van de andere drie elementen die wel tastbaar zijn. Lucht en ether zijn dan ook de elementen die bij de vata dosha horen. Als hsp heb je grote doses vata dosha in je lijf, waardoor je zenuwstelsel er gevoelig voor is om overprikkeld te raken. Dat is voor hsp’s het allerbelangrijkste, om dat zenuwstelsel niet te overprikkelen. Vanuit de Ayurveda en het Holisme zijn daar gelukkig heel veel tips voor.

Selfcare op fysiek niveau

Als hsp heb je vaak best wel wat spanning in het lichaam. Dit kan komen door dingen die je op- of waarneemt vanuit de omgeving. Wees daarom vooral lief voor je lichaam. Je lichaam is je tempel, dus verzorg dat ook goed.

• Slapen

Tijdens de slaap kan het zenuwstelsel zich helemaal ontladen en weer opladen voor de nieuwe dag. Zie het zenuwstelsel ook maar echt als de harde schijf van je lijf. Slapen is de ultieme manier om die harde schijf te resetten. Het moment dat je lichter slaapt of minder slaapt, zal je ook merken dat je de volgende dag nóg gevoeliger kunt zijn dan dat je normaal gesproken bent. Het is alsof je hele beschermlaag minder is. En dat klopt ook wel, want die heb je tijdens je onderbroken slaap niet goed opgebouwd. Daardoor krijg je nog meer binnen. Een goede nachtrust is dus heel belangrijk, omdat slaap je energie/auraveld heel erg verstevigd en het element aarde stimuleert. Dit helpt je om met beide voeten stevig op de grond te staan.

• Weet wat je eet en op welk tijdstip

Als je hooggevoelig bent heb je vaak ook een heel gevoelige spijsvertering, omdat niet alleen alle voeding maar ook alle indrukken verteerd en verwerkt moeten worden. Vata types kunnen vaak ook niet tegen bewerkte voeding. Alles wat bewerkt is, herkent je lijft niet en daardoor raakt het zenuwstelsel overstuur, terwijl je het eigenlijk juist wil kalmeren. Zeker voor het slapengaan. Zo kun je bijvoorbeeld moeite hebben met in slaap komen als je laat eet of bewerkte voeding als chips hebt gegeten. Je lichaam is dan nog te veel bezig met verteren. Het is daarom belangrijk om bewust te letten op het effect van eten op je lichaam. Last hebben/krijgen van je buik nadat je iets hebt gegeten, kan er op duiden dat jouw lichaam daar niet goed tegen kan.

• Aarden

Goed gronden is heel belangrijk als hsp, anders stijg je als luchttype heel gemakkelijk op. Doe de dingen die je doet daarom met aandacht. Dit zorgt ervoor dat je goed aanwezig bent in je lijf waardoor je in het nu aanwezig kunt zijn.

• Houd jezelf goed warm

Veel hsp’s missen warmte. Koude voeten en handen kunnen er daarom op wijzen dat je Vata heel hoog is. Drink in de herfst en winter bijvoorbeeld warm water in plaats van kamer temperatuur water en eet warme dingen. Dit houdt je lichaamstemperatuur op peil. En neem dus ook altijd die extra trui mee voor de zekerheid als je ergens heen gaat.

• Geef je ogen rust

Onze ogen zijn de hele dag aan het registreren en geven de hele dag signalen aan onze hersenen. Hier staan we niet altijd allemaal bij stil waardoor de ogen nog wel eens over het hoofd worden gezien. Maar als je je ogen niet genoeg rust geeft, gaan ze samenknijpen. Daardoor komt er spanning in het gezicht en vervolgens in de rest van het lichaam. Leg je handen daarom een paar keer per dag over je ogen, nadat je ze eerst even goed warm hebt gewreven. Zo kun je je ogen lekker laten ontspannen. Je kan ook een warmte of kou kompres gebruiken. Of ga mediteren. Het voordeel van mediteren zit namelijk niet alleen in het creëren van rust in het hoofd, maar ook in het sluiten van je ogen.

• Sta zo nu en dan op vanachter je computerscherm en ga lopen

Als je de hele dag gericht bent op een scherm, gaat naast je ogen ook de rest van je lijf verkrampen. Je ademhaling wordt namelijk kortstondiger en omdat je voor lange periodes zit, stagneert je energie flow. Ga daarom zo nu en dan aan de wandel. Loop naar het koffiezet apparaat voor een kopje thee, vul de waterkan bij, ga even naar het toilet om een momentje voor jezelf te nemen, etc.

• Ga doen wat jij leuk vind en wat jou energie geeft

Dansen, zingen, schreeuwen, met je handen werken, in de tuin werken, aarden, massage nemen, yoga, Reiki, in bad gaan, sauna, verzorgingsdagjes. Het kan je allemaal helpen om goed in je lichaam te komen maar ook om je lichaam goed te verzorgen. Ook boost je je immuunsysteem door dingen te doen die je leuk vindt.

• Ga in bad, naar de sauna of ga lekker zwemmen

Wanneer je in bad gaat of gaat zwemmen, kun je even gewichtsloos zijn. Je kan dus alle zorgen even van je af laten glijden. De warmte van een warm bad of de sauna helpt je om spanning los te laten en zorgt ook voor het moedergevoel dat verbonden is aan het element aarde, het element van verzorging.

• Vermijd koud douchen

Het is beter om niet koud te douchen als vrouw als je in een heftig trauma zit, net voor je menstruatie begint of bezig is. Een onverwachte movement is vanuit de Ayurveda gezien heel erg Vata verhogend. De koude douche geeft je namelijk een schrikeffect, het tegenovergestelde van een warme deken.

Selfcare op emotioneel niveau

Hsp’s nemen nogal eens emoties op van anderen en houden deze vervolgens (onbewust) vast. Vaak zie je bij hsp’s dan het patroon van zichzelf wegcijferen, weggeven en alle ballen hoog houden tot uiting komen. Hierdoor kunnen ze burn-out, overspannen, depressief, etc. raken. Als hsp is het daarom belangrijk om je bewust te zijn van het feit dat niemand meer iets aan je heeft als je zelf niets meer kan. Dus goed emotioneel voor jezelf zorgen, is key.

• Zoek goed gezelschap, waar je het voelt stromen

Zorg dat je mooie gelijkgestemde mensen om je heen hebt waarmee je je emotioneel verbonden, gedragen en geïnspireerd voelt. En die misschien ook dezelfde waarden hebben als jij of waar je bij voelt dat er een diep lijntje is en waar je hart van gaat stralen.

• Reguleer je emoties door ze geregeld los te laten

Hsp’s hebben vaak een heel groot hart en willen daarom dingen voor de ander oplossen. Maar je kan en hoeft niks te fixen voor een ander. Dit is ieders eigen verantwoordelijkheid. Door je hier bewust van te zijn en duidelijke grenzen te stellen voor jezelf, zorg je ervoor dat je datgene wat bij de ander ligt ook bij de ander kan laten. Hierdoor kan je gaan meeleven i.p.v. meelijden met de ander. En dat is wel een groot verschil. Want in feite kun je er niet voor de ander zijn als je heel erg mee gaat huilen. Maar wel als je de ander hoort door gewoon aanwezig te zijn.

• Verdiep je in de Schumann resonantie

Dit gaat erover dat je kan zien dat bepaalde emoties een lagere frequentie hebben, zoals boosheid en verdriet. Trillingen als dankbaarheid, liefde en joy geven een hogere trilling. Daarom is het loslaten van emoties ook zo belangrijk, het houdt je trilling hoog en zorgt ervoor dat je in die trilling kan blijven waarop jij je zo thuis voelt. Dat draagt ook weer bij aan het je veilig en geborgen voelen, wat je een stevigere gronding geeft.

• Doe dingen die jou plezier geven

Plezier is een emotie die je vuur laat branden. Dit vuur kun je vervolgens weer inzetten om expressie te geven aan bijvoorbeeld je zielsmissie.

• Voed je huidhonger

Ga naar een massagetherapeut, ontvang en geef knuffels en ander fysiek contact.

Selfcare op mentaal niveau

Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat we zo’n 70.000 gedachten per dag hebben waarvan er zo’n 40.000 negatief zijn. Als hsp pik je ook gemakkelijk gedachten op van anderen. Het is daarom goed om je bewust worden van wat je denkt, of de gedachten van jou zijn, of het waar is wat je denkt, welke mentale voeding gezond is voor jou en welke je beter kan schrappen.

• Ruim je belemmerende overtuigingen op

Hsp’s kunnen nogal eens streng zijn voor zichzelf door zichzelf te veroordelen, omdat ze het graag heel goed willen doen. Onderzoek daarom welke overtuigingen je hebt en kijk met liefde en compassie naar ze, evenals naar alle gedachten die je denkt. En onderzoek voor jezelf of deze overtuigingen eigenlijk nog wel waar zijn voor jou. Dit zorgt ervoor dat je de regie weer terug krijgt over je gedachten.

• Affirmaties en intenties zetten

Onbewust gaan er op een dag allerlei gedachten en overtuigingen door ons hoofd heen. Deze zijn we gaan geloven door repetitie waardoor ze zich zijn gaan verankeren in ons systeem. Dit betekent dat we ze ook weer uit ons systeem kunnen deleten en nieuwe gedachten en overtuigingen kunnen installeren. Door elke dag positieve dienende intenties te zetten en affirmaties te creëren, kun je de oude niet dienende gedachten en overtuigingen ontstijgen.

• Kijk met humor naar jezelf. Dat helpt om dingen los te laten.

Wanneer we in ons hoofd zitten en alles geloven wat onze gedachten ons vertellen, kunnen we het nog weleens zwaar maken voor onszelf. En zien we door de bomen het bos niet meer. Door met humor naar jezelf te kijken, haal je de zwaarte er vanaf en kan je weer helder nadenken.

• Wees je bewust van wat je tot je neemt

Lees of kijk je het nieuws? Of kijk je andere dingen op tv? En wat kijk je dan precies? Voedt dit je? Geeft dit je energie of trekt het energie uit je weg? Ga dit onderzoeken en ontdek wat voor boeken je uitdagen. Luister naar podcasts die je inspireren en muziek waar je blij van wordt.

• Doe even helemaal niks, pak je rust

Ongemerkt krijgen we best veel informatie binnen op een dag waardoor je hoofd vol kan aanvoelen. Geef hier gehoor aan door gewoon even te zijn. Schermen uit, stilte om je heen en je ogen dicht. Je zal merken dat je daarna weer de energie hebt om iets te gaan doen.

Selfcare op energetisch niveau

Hsp’s zijn vaak als grassprietjes in plaats van als een boom. Ze worden dan dus als het ware alle kanten op geslingerd. Terwijl een boom gewoon stevig blijft staan ondanks dat het hagelt, regent of waait. Om als die boom te worden, is het daarom belangrijk om je bewust te worden van en te gaan werken aan je energie huishouding.

• Versterk je zelfvertrouwen

Zelfvertrouwen opbouwen doe je door jezelf te leren kennen. Maak jezelf je daarom de belangrijkste bron van informatie, het belangrijkste toetsingskanaal. Zie met je eigen ogen en vertrouw op wat je hebt waargenomen. Wanneer je het niet zeker weet, ga dan in je zelfonderzoek na wat het effect van een bepaalde persoon, situatie, reactie op jouw verschillende niveaus was en wat dat jou vertelt. Wees hier vervolgens trouw aan. Dit zorgt ervoor dat je in je lijf kunt blijven in plaats van in je hoofd te schieten en jezelf gaat afwijzen en veroordelen. Dat laatste kost namelijk alleen maar heel veel energie in plaats van dat het energie geeft.

• Leer ‘nee’ zeggen

Leer ‘nee’ te zeggen tegen bepaalde gedachtes, personen, situaties. Sommige gedachten heb je al wel honderd keer gedacht, want het is zo logisch dat ze komen. Maar is dat wel echt zo? En wil jij wel echt afspreken met die persoon of spreek je af omdat zij met jou willen afspreken omdat jij graag leuk gevonden wilt worden? Wordt je hier bewust van en zeg ‘nee’ tegen dat wat je niet langer dient. Hierdoor komt er energie vrij voor dingen die je wel echt leuk vindt. Dit zal je een lichter, energieker en gelukkiger gevoel geven.

• Leeg je container na intensieve bezigheden

Dieren zie je het vaak doen, shaken. Na bijvoorbeeld een rondje te hebben gezwommen schudt een hond niet alleen het water, maar ook de activiteit van het zwemmen van zich af. Shake je lijf daarom eens na een lange werkdag om de werk gerelateerde dingen van je af te schudden. Maar ook na een lang telefoongesprek, een sessie met een cliënt, etc. Dit zorgt ervoor dat je je energie hoog kan houden.

• Word je bewust van je batterij

Waar loop je op leeg? Kijk bijvoorbeeld of je datgene wat je geen energie geeft of waar je op leegloopt op een andere manier kunt laten vervullen. Of doe deze activiteit op het moment van de dag dat je weet dat je genoeg energie hebt. Dit zal het makkelijker maken om die bezigheid die je niet zo leuk vindt, toch gedaan te krijgen. En wat geeft je energie? Kijk of en hoe je dat meer aandacht kunt gaan geven.

• Doe aan Reiki, energiewerk, yoga

Deze methodes helpen je om je af te stemmen op jezelf en jouw energie, maar ook om energie af te voeren.

• Zoek gezelschap met gelijkgestemden

Mensen waarmee je op één lijn zit, die je zien en horen, die er voor je willen zijn en die oprecht geïnteresseerd zijn in wat je te vertellen hebt, sterken je energie. Mensen waarbij je je best moet doen om het gesprek gaande te houden, die geen interesse in jou tonen maar alleen over zichzelf of hun interesses willen praten, geven je geen energie. Dat kost je energie, omdat je eigenlijk continu aan het ‘werk’ bent om het tussen jullie te laten werken. Een oprechte connectie gaat als vanzelf, dat flowt, dat stroomt. Daar hoef je niet al te veel voor te doen en laadt je op.

Selfcare op spiritueel niveau

Veel hsp’s voelen op een gegeven moment in hun leven dat ze een missie hebben, een steentje bij te dragen hebben. Wanneer ze nog niet goed weten wat dat is, geven ze hun energie vaak ongecontroleerd aan van alles behalve aan zichzelf. Op dit niveau kun je in contact komen met je ware essentie, gaan ontdekken wie jij in wezen bent en wat jouw missie is. Dit wordt helder door het voeden van jouw ziel, jouw zijn.

• Ga journallen

Wie ben ik? Waar word ik blij van? Wat is mijn zielsmissie? Journallen helpt je om hier de antwoorden op te vinden. Je handen worden namelijk direct verbonden zijn met je hart wanneer je begint te schrijven. Je hart is de plek waar je de antwoorden op al je vragen vindt. Ook helpt journallen je met loslaten, het geeft je inzichten, je kan zien hoe je gegroeid bent en dingen vallen op hun plek als je het later weer terug leest.

• Focus op liefde

Liefde is de grondtrilling van het leven en is er altijd. Wanneer je je op haar trilling afstemt, kom je in contact met je ware essentie, die liefde is, en kom je in de flow van het leven terecht. Hierdoor kan jij je mooiste leven en de mooiste versie van jezelf leven. Onderzoek daarom wat liefde voor jou is en hoe jij je met haar kunt verbinden. Maar ook hoe het voelt om uit verbinding te zijn met liefde en hoe je je dan weer op haar kunt afstemmen.

• Vind de silverlinings

We leven in een duale wereld. Je mag dus best ergens van balen of het mee oneens zijn of boos om zijn. Als je dat hebt doorleeft, kijk dan ook wat deze situatie je heeft gebracht. Wat heb je ervan geleerd? Wat ga je een volgende keer anders doen? Dat houdt het licht, verbreed je horizon en zorgt ervoor dat je in het nu aanwezig blijft in plaats van dat je in het verleden blijft steken.

• Accepteer en doorvoel wat er is

Dit helpt je om de oorzaken van trauma’s en pijnen te ontdekken en dus om jezelf beter te leren kennen. Waar zit de grootste angel? En welke patronen, overlevings- en verdedigingsmechanismen komen hieruit voort waardoor je uit verbinding blijft met je ware essentie? Wanneer je dit allemaal uitpluist door het te doorvoelen, kom je steeds dichter bij wie je werkelijk bent en waarvoor jij hier op aarde bent gekomen. Dit geeft richting aan en brengt zingeving in je leven.

Selfcare bij hoogsensitiviteit wordt makkelijker naarmate je jezelf beter leert kennen

Zoals je ziet is het holistisch en vanuit de ayurveda gezien belangrijk dat je al jouw niveaus aandacht geeft. En dat je gaat onderzoeken wat jij nodig hebt, wat jij kan doen om nog meer in balans te kunnen zijn. Besteed dus ook aandacht aan de ondergeschoven kindjes. Wees daarbij liefdevol naar jezelf toe, zodat je veilig en vertrouwd met jezelf kunt zijn. Uiteindelijk gaat het er namelijk om dat je volledig in je kracht kan staan en de mooiste versie van jezelf kan zijn.

Onthoud ook dat wat voor de een werkt, niet perse ook voor de ander werkt. Als hsp kun je geneigd zijn om te denken dat er iets mis is met je wanneer iets niet voor jou werkt. Geen enkele tip is echter universeel, we zijn allemaal anders geprogrammeerd. Wat jij nodig hebt, kan alleen jij weten en aan jezelf geven. Daarin ben jij verantwoordelijk. Op een gegeven moment ken je jezelf zo goed dat je als vanzelf kunt zien wat jij nodig hebt om in balans te zijn. Als het dan allemaal klopt en jouw holistische niveaus zijn in balans, stroomt de rest ook makkelijker mee. En hoe meer je vanuit je zielsmissie leeft, hoe gemakkelijker selfcare ook wordt.

ZoMasté,
Marjolein Berendsen