Visualiseren maakt je gelukkiger

Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet…. En het zit in mijn hoofd. Visualiseren is het innerlijk zichtbaar maken van situaties, momenten, ideeën, gebeurtenissen etc. In gesprekken hoor je mensen wel eens roepen dat ze een ‘beelddenker’ zijn. Een beelddenker zet gesproken of geschreven woorden om in beelden in zijn of haar hoofd; dat is visualiseren.

Bevorderen van je gezondheid

De één heeft zijn visualiserend vermogen sterker ontwikkeld dan de ander, maar iedereen beeldt zich dingen in. Al dan niet bewust. Net als met het oproepen van gedachten, kun je ook met het oproepen van beelden bepaalde gevoelens krijgen. En deze kun je dus ook sturen! Zoals je je gedachten positief kunt laten werken, kun je je visualisaties zodanig mooi maken dat deze je mentale, emotionele of fysieke gezondheid bevorderen. Alles hangt tenslotte met elkaar samen. Nu wil dat niet zeggen dat je geluk hier van afhangt, maar het kan er zeker aan bijdragen.

Wanneer wordt visualiseren ingezet?

Visualiseren is een methode die kan worden ingezet bij verschillende klachten. Puur als ontspanningsmiddel bijvoorbeeld, waardoor het ook heel geschikt is om als zelfhulpmiddel te gebruiken. Maar visualiseren wordt ook gebruikt om trauma’s te helpen verwerken, om te ondersteunen bij genezingsprocessen van ziektes en bijvoorbeeld ter ondersteuning voor het behalen van bepaalde doelen. Zo is visualiseren een veelgebruikte methode in de topsport.

De wetenschap en visualiseren

In zowel de reguliere gezondheidszorg, het onderwijs als de sportwetenschap zijn allerlei onderzoeken gedaan naar de effecten van visualiseren. De resultaten liegen er niet om. Sportprestaties verbeterden, genezingsprocessen versnelden en op toetsen werd beter gescoord. De wetenschappelijke verklaring ligt in het feit dat een visualisatie van een bepaald doel, hetzelfde effect heeft op het menselijk brein als de daadwerkelijke actie die je visualiseert. Als je visualiseert, creëer je een bepaald gedrag , wat in je geheugen wordt opgeslagen. Wanneer je die actie écht gaat uitvoeren, spreekt je brein dit geheugen aan. Hierdoor ervaar je veel minder spanning, ben je gemotiveerder en heb je meer zelfvertrouwen, want je hebt die actie op jouw beste manier al eens uitgevoerd, alleen dan in je hoofd.

Bedenk wel dat visualiseren pas werkt als je je richt op de weg naar je doel toe, en niet op je doel zelf. Dagdromen dat je miljonair wordt, is iets totaal anders dan visualiseren hoe je je doelen helder maakt.

Verbinden met je kern

Visualiseren is een heel krachtige tool om te kunnen ontspannen, om dingen los te kunnen laten, om je doelen helder te krijgen of om even helemaal terug te keren naar je kern. Als je nog geen ervaring hebt met visualiseren, dan is begeleiding door bijvoorbeeld een holistisch therapeut een mooie manier om die ervaring op te doen. Een  begeleide meditatie bijvoorbeeld is een uitstekende methode om je volledig te laten meenemen in je beeldende fantasie, herinneringen en ideeën. Visualiseren als therapeutisch hulpmiddel is zacht, liefdevol en verbindend. De stem van de therapeut, eventueel in combinatie met handopleggingen, helpt je door het proces heen door in alle rust tegen je te praten.

In de praktijk: onder begeleiding

Een visualisatie onder begeleiding van een (holistisch) therapeut is in feite een begeleide meditatie. Je wordt door de therapeut in een ontspannen toestand gebracht, waarbij je nog wel bewust bent van de directe omgeving. Je focus ligt op de stem van je begeleider, die je door de meditatie heen praat. Een goede therapeut gebruikt een rustige, zachte stem die past bij de situatie. Zo kan de begeleider je vragen om je een plek in de natuur in te beelden, waar jij je heel prettig bij voelt. Je krijgt alle tijd om je die plek voor de geest te halen en je gevoel daar bij op te roepen.

Bewustzijn

Doordat je je situaties, plaatsen, omgevingen, gebeurtenissen etc. gaat inbeelden waar jij je gelukkig bij voelt, raak je steeds meer ontspannen. In de visualisatie kan de begeleider je ook vragen om dingen tegen te komen die je juist wilt loslaten. Die dingen horen niet in de omgeving thuis die jij voor je ziet en kunnen het gelukkige gevoel verstoren. Dankzij de begeleiding wordt het eenvoudiger om dingen los te laten: je laat ze niet toe in je denkbeeldige wereld. De therapeut helpt je ook om weer terug te komen in de realiteit, bijvoorbeeld door je bewustzijn te stimuleren met lichaamsoefeningen. Zodra je weer ‘wakker’ bent, zul je merken hoeveel rust en ontspanning je hebt gekregen door de visualisatie. En datgene hebt losgelaten waar je tijdens de visualisatie voor koos.

Wat doet visualiseren holistisch gezien?

Als je visualiseert, dan werk je op een holistische wijze. Je lichaam, geest en gevoelens worden met elkaar in verbinding gebracht, doordat je bij een visualisatie niet alleen maar ‘dagdroomt’, maar ook je gedachten en je gevoelens aan zet. Tijdens een visualisatie zie je dus niet alleen beelden, maar kun je ook gevoelens en bijbehorende gedachtes oproepen die de visualisatie nog krachtiger maken. En dit is wat er dan gebeurt:

Het tweede chakra, je creatieve brein, wordt aan het werk gezet. Zo kun je allerlei manieren bedenken om het doel van je visualisatie vorm te bereiken.
Je brein wordt gestimuleerd om bij het ondernemen van actie te herkennen wat je nodig hebt om je doel te bereiken.
Je zelfvertrouwen, inzichten en motivatie worden vergroot.

Een drietal veel toegepaste visualisatietechnieken zijn ontspannings-visualisatie, waarbij het leren ontspannen en vinden van rust het doel zijn, prestatie-visualisatie, waarbij je bepaalde prestaties kunt verhogen door je te richten op (de stappen naar) het bereiken van jouw gewenste doel en heling-visualisatie, waarbij je bepaalde mentale, emotionele of fysieke klachten behandelt door

Zelf doen

Zelf visualisaties doen kan natuurlijk ook als je al enige ervaring hebt. Je kunt dan kiezen voor een begeleide meditatie op een geluidsdrager, vooraf aan je oefening een geschreven visualisatie lezen of zelf je fantasie gebruiken en al mediterend je geluksmomenten gaan visualiseren. Net wat je zelf prettig vindt en wat jouw doel van de oefening is. En gebruik je fantasie! Als jij je ultieme geluk vindt in een luchtballon, helemaal alleen zwevend boven de aarde, dan is dat jouw visualisatie. Of zittend in een bubbel, waar verder niets of niemand in kan en waarin je je op en top veilig voelt. Zolang de emoties die je er bij voelt, maar goed zijn.

Visualiseren om te ontspannen

Om even heerlijk te ontspannen, contact te maken met jezelf en de nodige rust te vinden, kun je deze visualisatie-oefening doen:

Zorg voor een rustige omgeving waar je niet gestoord wordt. Sluit je ogen.
Focus je eerst op je ademhaling, wees je bewust van de schone lucht die je inademt en de ballast die je met het uitademen kwijt raakt.
Maak verbinding met je hart, je diepste kern van je gevoel.
Maak je hoofd leeg van alle gedachten die je niet nodig hebt. Zo maak je ruimte voor je visualisatie.
Richt je op wat je doel is van de visualisatie: ontspanning.
Roep een situatie op in je hoofd waarbij je je heel relaxed voelde. Maak dit beeld zo mooi als je zelf wilt. Bijvoorbeeld een dag in de sauna, waarbij je visualiseert dat je daar helemaal alleen bent en dit een heerlijk rustgevend gevoel geeft. Of een wandeling in de natuur, waarbij je ontspant door het geluid en de geuren van de bomen en dieren om je heen. Beeld je een moment of situatie in die voor jou zo rustgevend is dat je er van ontspant.
Luister naar je gevoel. Als je gevoel niet prettig is, kies dan een ander beeld. Net zolang tot je het beeld hebt waarbij je je ontspannen voelt.
Probeer de ontspanning die je voelt ook te omschrijven in je gedachten, zoals: ‘ik voel me heerlijk rustig’.
Laat de visualisatie zolang duren als het goed voelt en nodig is. Als je het prettig vindt, kun je in je visualisatie ook gaan wandelen, zwemmen, of gewoon rustig blijven zitten. Net wat voor jou de beste manier is om ontspanning te vinden.
Sluit je visualisatie af met lichaamsoefeningen: beweeg al je lichaamsdelen afzonderlijk van elkaar, zodat je weer bewust bent van je lichaam. Open je ogen en voel weer waar je bent.

Ook visualiseren onder begeleiding? Hier kun je onder begeleiding van Marjolein Berendsen lekker meegaan in je flow:

Dit artikel is geschreven door Marjolein Berendsen voor Holistik.